RENCANA PERKULIAHAN
STRATEGI PEMBELAJARAN JURUSAN PAI TAHUN 2016/2017
Smt./Kelas : Ganjil (III)
-- PAI A
Rabu :
PAI A: 08.45 – 10.25 R. 313
Kamis :
PAI A: 08.45 – 10.25 R. 313
TANGGAL
|
TOPIK BAHASAN
|
KET.
|
7 Sept. 2016
(1)
|
]
Personal
Introduction & Kontrak Belajar
]
Overview
Materi Perkuliahan
]
Informasi
& Tugas-Tugas
Þ Kuliah Bag. I: 5 Sept. – 21 Okt.
2016
Þ Mid Smt. : 23 Okt. – 4 Nop. 2016
Þ Kuliah Bag. II: 9 Nop. – 23 Des. 2016
|
|
8 Sept.
2016
(2)
|
Strategi
Pembelajaran :
1.
Pengertian strategi
pembelajaran
2. Model, pendekatan,
strategi, dan
metode pemb.
|
|
14 Sept.
2016
(3)
|
Strategi
Pembelajaran :
1.
Prinsip-prinsip
penggunaan strategi pembelajaran
2.
Kriteria
pemilihan strategi pembelajaran
|
|
15 Sept. 2016
(4)
|
Konsep Dasar, Perubahan Paradigma dan Hakikat Pembelajaran
|
|
21 Sept. 2016 (5)
|
Konsep Edutainment Dalam Pembelajaran:
1. Pengertian
2. Nilai-nilai edutainment dalam pembelajaran
3.
Karakteristik
edutainment dalam pembelajaran
|
|
22 Sept. 2016 (6)
|
Konsep-Konsep
Pokok Edutainment (1): hal. 50
1. Learning How-to-Learn: 50 – 51
2.
Global Learning: 51 –
58
|
|
28 Sept. 2016 (7)
|
Konsep-Konsep
Pokok Edutainment (2):
1. Kekuatan AMBAK: 58 – 59
2. Lingkungan Belajar : 59 – 63
|
|
29 Sept. 2016
(8)
|
Konsep-Konsep
Pokok Edutainment (2):
3. Gaya Belajar : 63 – 70
|
|
05 Okt. 2016 (9)
|
Teknik Mencatat Tingkat Tinggi:
Þ Peta Pikiran (Mind Map): 70 – 75
|
|
06 Okt. 2016 (10)
|
Teknik Mencatat
Tingkat Tinggi:
Þ Catatan «TS» (Tulis dan Susun): 75 – 81
|
Kel. 1 & 9
|
12 Okt. 2016 (11)
|
Reading
Skill (Keterampilan Membaca):
Þ Memaksimalkan Kemampuan Membaca : 81 – 92
|
Kel. 2 & 10
|
13 Okt. 2016 (12)
|
Strategi Pembelajaran Ekspositori:
1.
Pengertian dan
karakteristik pembelajaran ekspositori
2.
Prosedur
pembelajaran ekspositori
3.
Keunggulan dan
kelemahannya
|
Kel. 3 & 11
|
19 Okt. 2016 (13)
|
Strategi Pembelajaran Inquiry-Discovery
1.
Konsep dasar
strategi pembelajaran inkuiri
2.
Prinsip-prinsip dan langkah pelaksanaan SPI
3. Keunggulan dan kelemahan strategi pembelajaran inkuiri.
|
Kel. 4 & 12
|
20 Okt. 2016 (14)
|
Strategi Pembelajaran Berbasis Masalah:
1.
Konsep dasar strategi pembelajaran berbasis masalah
2.
Hakikat masalah dalam strategi PBM
3. Tahapan-tahapan dalam pelaksanaan strategi PBM
|
Kel. 5 & 13
|
23/10 – 4/11 2016
|
MID SEMESTER
|
|
09 Nop. 2016
(15)
|
Strategi Pembelajaran Kontekstual:
1. Konsep
dasar strategi pembelajaran kontekstual
2. Asas-asas
pembelajaran kontekstual
3. Merumuskan
pola dan tahapan pembelajaran
4. Mampu
menyimpulkan hakikat pembelajaran kontekstual
|
Kel. 6 & 14
|
10 Nop. 2016
(16)
|
Strategi Pembelajaran Kooperatif-Kolaboratif:
1. Konsep
dasar strategi pembelajaran koperatif-kolaboratif
2. Karakteristik
dan prinsip-prinsip pembelajaran koperatif-kolaboratif
3. Prosedur
pembelajaran koperatif-kolaboratif
|
Kel. 7 & 15
|
16 Nop. 2016
(17)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
1.
Filosofi pembelajaran aktif
2.
Alasan penggunaan pembelajaran aktif
3.
Triune theory
|
Kel. 8 & 16
|
17 Nop. 2016
(18)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
1.
The Power of Two and Four
2.
Index Card Match
|
|
23 Nop. 2016
(19)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
1.
Everyone is A
Teacher Here
2.
Information Search
|
|
24 Nop. 2016
(20)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
1.
Student Created
Case Study
2.
Students Questions
Have
|
|
30 Nop. 2016
(21)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
1.
Learning Starts with A Question
2.
Team Quiz
|
|
01 Des. 2016
(22)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
1.
Card Sort
2.
The Firing Line
|
|
07 Des. 2016
(23)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
·
Listening Team
|
|
08 Des. 2016
(24)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
·
Jigsaw Learning
|
|
14 Des. 2016
(25)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
·
Gallery Learning
|
|
15 Des. 2016
(26)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
·
Active Debate (Perdebatan Aktif)
|
|
21 Des. 2016
(27)
|
Strategi Pembelajaran Aktif
·
Point Counter-Point
|
|
22 Des. 2016
(28)
|
Kuliah
Penutup:
1. Review materi perkuliahan
2. Informasi ujian akhir
3. Tutup kuliah
|
|
A. SUMBER / REFERENSI
1.
Prof. Dr. H. Hamruni,
M.Si., Pembelajaran Berbasis Edutainment: Landasan Teori dan Metode-Metode
Pembelajaran Aktif-Menyenangkan (PAIKEM), Yogyakarta: CV. Investidaya,
2014.
2.
Dr. Hamruni,
M.Si., Strategi Pembelajaran, Yogyakarta: Fakultas Tarbiyah,
2009.
3.
Silberman, Mel.,
Active Learning: 101 Strategies To Teach Any Subject, Needham Hieght: Allyn
Bacon, 1996.
4.
Thomas A.
Angelo, Classroom Assessment Techniques, A Handbook for
College Teachers, 1996.
5.
Dr. Prasetya
Irawan, M.Sc., dkk., Teori Belajar Dan Model-Model Pembelajaran,
PAU-PPAI Ditjen PT Depdikbud, 1996.
B. PENILAIAN :
1. Ujian Akhir Semester
: 30 %
2. Ujian Mid Semester : 30 %
3. Portofolio (Tugas)
: 20 %
4. Partisipasi & Keaktifan Kelas
: 10 %
5. Sikap & Kehadiran : 10 %
Yogyakarta, 5
September 2016
Dosen,
Prof. Dr. H.
Hamruni, M.Si.
NIP. 19590525 198503 1 005
|
|
|
|
|
PAI KELAS A:
TUGAS
|
Bagi kelas menjadi 16 kelompok, masing-masing kelompok terdiri atas 3
orang, kecuali kelompok 16 (2 orang)
|
Kelompok 1
|
1 – 17 – 33 :
|
Kelompok 2
|
2 – 18 – 34 :
|
Kelompok 3
|
3 – 19 – 35 :
|
Kelompok 4
|
4 – 20 – 36 :
|
Kelompok 5
|
5 – 21 – 37 :
|
Kelompok 6
|
6 – 22 – 38 :
|
Kelompok 7
|
7 – 23 – 39 :
|
Kelompok 8
|
8 – 24 – 40 :
|
Kelompok 9
|
9 – 25 – 41 :
|
Kelompok 10
|
10 – 26 – 42 :
|
Kelompok 11
|
11 – 27 – 43 :
|
Kelompok 12
|
12 – 28 – 44 :
|
Kelompok13
|
13 – 29 – 45 :
|
Kelompok 14
|
14 – 30 – 46 :
|
Kelompok 15
|
15 – 31 – 47 :
|
Kelompok 16
|
16 – 32 :
|
PAI KELAS B:
TUGAS
|
Bagi kelas menjadi 16 kelompok, masing-masing kelompok terdiri atas 3
orang, kecuali kelompok 16 (2 orang)
|
Kelompok 1
|
1 – 17 – 33 :
|
Kelompok 2
|
2 – 18 – 34 :
|
Kelompok 3
|
3 – 19 – 35 :
|
Kelompok 4
|
4 – 20 – 36 :
|
Kelompok 5
|
5 – 21 – 37 :
|
Kelompok 6
|
6 – 22 – 38 :
|
Kelompok 7
|
7 – 23 – 39 :
|
Kelompok 8
|
8 – 24 – 40 :
|
Kelompok 9
|
9 – 25 – 41 :
|
Kelompok 10
|
10 – 26 – 42 :
|
Kelompok 11
|
11 – 27 – 43 :
|
Kelompok 12
|
12 – 28 – 44 :
|
Kelompok13
|
13 – 29 – 45 :
|
Kelompok 14
|
14 – 30 – 46 :
|
Kelompok 15
|
15 – 31 – 47 :
|
Kelompok 16
|
16 – 32 :
|
PERKULIAHAN DAN
TUGAS SETELAH MID SEMESTER
1.
Buat kelompok
berpasangan atau trio
2.
Setiap kelompok
menentukan (atau ditentukan) satu strategi pembelajaran aktif
3.
Daftar strategi yang
bisa dipilih:
NO
|
STRATEGI
|
NO
|
STRATEGI
|
1.
|
The Power of Two
|
11.
|
ListeningTeam
|
2.
|
Reading Guide
|
12.
|
Active Knowledge Sharing
|
3.
|
Questions Students Have
|
13.
|
Learning Starts with a Question
|
4.
|
Index Card Match
|
14.
|
Team Quiz
|
5.
|
Students Created Case Studies
|
15.
|
Giving Questions Getting Answers
|
6.
|
The Firing Line
|
16.
|
Physical Self-Assessment
|
7.
|
Point-Counterpoint
|
17.
|
Setting Class Ground Rules
|
8.
|
Everyone Is a Teacher Here
|
18.
|
Group to Group Exchange
|
9.
|
Information Search
|
19.
|
Poster Session
|
10.
|
Card Sort
|
20.
|
Active Observation and Feedback
|
4. Setiap pasangan (kelompok) mempersiapkan Lesson Plan (formatnya
terlampir)
5. Lesson Plan harus diserahkan kepada Dosen sebelum praktik.
Format
Lesson Plan
Kompetensi Dasar :
....................................................................................
Indikator Kompetensi :
....................................................................................
Pokok Bahasan :
....................................................................................
Strategi/Metode Pembelajaran :
....................................................................................
Media Pembelajaran
a.
Sarana Pembelajaran :
....................................................................................
b.
Sumber belajar : ....................................................................................
Evaluasi :
....................................................................................
Alokasi Waktu : ± 30 menit
Langkah-Langkah Pembelajaran :
No
|
Waktu
|
Aktivitas Pembelajaran
|
1.
|
5 menit
|
Pembukaan: salam, topik bahasan, referensi,
KD/Indikator, appersepsi/pre-tes
|
2.
|
|
|
3.
|
|
|
4.
|
|
|
5.
|
|
|
6.
|
|
|
7.
|
|
|
8.
|
5 menit
|
Menutup: Post-tes (evaluasi), Kesimpulan
(pokok-pokok materi) – salam
|
Catatan: Langkah 2, 3,
4, sampai 7, tergantung starategi/metode yang dipilih.
PEMBAGIAN KELOMPOK
PRAKTEK
STRATEGI PEMBELAJARAN AKTIF
SEMESTER V KI-1
________________________________________________________________________________
Kelompok 1 :
Kelompok 2 :
Kelompok 3 :
Kelompok 4 :
Kelompok 5 :
Kelompok 6 :
Kelompok 7 :
Kelompok 8 :
Kelompok 9 :
Kelompok 10 :
Kelompok 11 :
Kelompok 12 :
Kelompok 13 :
Kelompok 14 :
Kelompok 15 :
Kelompok 16 :
Kelompok 17 :
Kelompok 18 :
Kelompok 19 :
Kelompok 20 :
Kelompok 21 :
Kelompok 22 :
Kelompok 23 :
Kelompok 24 :
PRAKTEK STRATEGI
PEMBELAJARAN AKTIF
Smt. V KI-1 :
Selasa: 07.00 – 09.30 Ruang : 412
NO
|
TANGGAL
|
KLP
|
N A M A
|
STRATEGI
|
NILAI
|
L.P.
|
Prk
|
Rata
|
1.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Keterangan
:
|